
30 Temmuz 2008 Çarşamba
Ücret Görüşmesi

28 Temmuz 2008 Pazartesi
E-devlete Buyurmaz Mısınız: KEY Ödemeleri

Üreten Engelli

Yukarıdaki durumun tersi bir durumda ise; engelli olup, sadece bu yasa maddesi nedeniyle kendisinde bir koz olduğunu düşünen engellilere de rastladığımı söyleyebilirim. Ancak gözümün önüne engelli çalışma arkadaşlarım geliyor; hemen hepsi de çok başarılı çalışanlar. Öyle ki aralarında gösterdiği performansla 'yıldız' olanlar dahi var.
Engelli istihdamı konusunda yapılan projelerden biri de 'Üreten Engelli'. Bu site üzerinden yapacağınız alışverişler ile engelli istihdamına katkı sağlayabilirsiniz.
25 Temmuz 2008 Cuma
İşine Aşık Olmak

Suna Pekuysal vefat etti, ışık içinde yatsın. Ölüm haberini duyunca aklıma, nedense unutmadığım 'tiyatro sahnesinde ölmek istiyorum' sözü geldi. Onlarca tiyatro oyununda, yüze yakın dizide rol alan usta oyuncunun işine aşkla bağlılığını gösteren bu isteği çok etkilemiş beni.
Tiyatro sahnesinde ölmek! Yani yaptığı işin başında ölmek; bir İK'cının mülakatta, mühendisin şantiyenin ikinci katında, muhasebecinin vergi dairesinde ölmek istemesi ne garip oysa.
Elbette bu cümlenin bir diğer anlamı da 'ölene kadar işini yapma, son ana kadar onunla uğraşma' olarak ortaya çıkıyor. Suna Pekuysal işine aşık şanslı insanlardandı ya da bu şansı kendisi yaratmıştı. Ne mutlu ona.
24 Temmuz 2008 Perşembe
Çalışmak İstiyor Muyuz?

Avrupa Birliği (AB) ortalaması yüzde 65,4 olan işgücüne katılım
oranında Türkiye yüzde 45,8’le Avrupa ülkeleri arasında son sırada yer
aldı. AB istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre geçen yıl sonunda
Türkiye’de 15–64 yaş grubunda işgücüne katılım oranı erkeklerde yüzde 68 ve
kadınlarda yüzde 23.8 düzeyinde gerçekleşti. İşgücüne katılım oranlarının AB
ortalaması erkeklerde yüzde 72,5 ve kadınlarda yüzde 58,3 olarak hesaplandı.
İşgücüne katılımda AB ve Türkiye arasındaki en büyük fark, 55–64 yaş grubunda
kaydedildi. Bu yaş gurubunda Türkiye’de erkeklerin yüzde 43’ü ve kadınların
yüzde 16,5’i işgücüne katılırken söz konusu oranlar AB’de erkekler için yüzde
53.9 ve kadınlar için yüzde 36 seviyesinde çıktı.
23 Temmuz 2008 Çarşamba
Telefon Teknikleri

22 Temmuz 2008 Salı
Görev Tanımlarını Yazın

Görev tanımları, kısaca hangi pozisyonun hangi eğitim ve iş deneyimine sahip, ne türdeki bilgi / becerideki kişilerle doldurup, bu kişilere hangi görevler için ne ölçüde yetki verileceğinin tanımlandığı dokümanlardır. Yazılması, güncellenmesi sadece insan kaynakları bölümlerinin değil, ilgili pozisyonun bağlı olduğu yöneticinin de görevleri arasındadır.
Aşağıda görev tanımı yazılması esnasında dikkat edilmesi gerekenleri ve bu konunun faydasını belirtmeye çalıştım. Sanmayın ki görev tanımı yazmak çok zordur. Biraz konunun detaylarına inmek, biraz iletişim bilgisi ve ekip çalışması ile doğru ve yeterli görev tanımları yazılabilir. Madem bu kadar basit neden uluslar arası firmaların bile bir çoğunda görev tanımları yoktur? Bu da insan kaynakları departmanlarının önemli bir sorunu, üstelik sadece bu konuda değil eğitim yönetimi, kariyer planlama, işe alım süreçleri gibi kritik süreçlerin tamamında mevcut.
Görev tanımlarının yazılması firma ve personel açısından farklı avantajlar ortaya çıkarır. Görev tanımı belirli personel hareket sahasını, kendisinin neler yapması gerektiğini net olarak bilir. Sorumlulukları çerçevesinde hangi işleri ne tür yetkiler kullanarak yerine getirebileceğinden haberi vardır.
Yeni başlayan personele, kendisinden önce o pozisyonda yapılan çalışmalar hakkındaki bilgileri kapsayan ve yol gösterici olan görev tanımı iş görüşmesinin son aşaması olan ‘el sıkışma’nın ardından verilirse iki taraf için de gidilecek yok aydınlanmış demektir.
Görev tanımları belirli olan personelle Performans Değerlendirme (Yönetme) görüşmeleri yapmak daha kolaydır. Her iki taraftar genel beklentiler hakkında fikir sahibidir, değerlendirme kriterleri nettir.
Görev tanımı yazılmış pozisyonlar için işe alım yapmak da daha basittir. Ne aradığını bilmeyen, bulduğunu anlayamaz der Cladue Bernard. Görev tanımı önceden var olan bir pozisyon için personel arayan İK’cı ya da yönetici ne aradığını bilmektedir. Hangi işleri yapacak biri aranıyor, bu kişide aranan sektör deneyimi kaç senedir, ne tür fiziksel özelliklere sahip olmalıdır bu kişi sorularının cevabını doğru ve güncel bir görev tanımından bulmak çok kolaydır.

İşe yeni başlayan personele imzalatılmış görev tanımı, daha sonradan istenmeyen düşük performansla karşılaşıldığında işveren için, tersi durumda da personel için yasal bir dayanak oluşturur.
Görev Tanımlarını Yazmaya Başlarken
Görev tanımlarını yazmaya başlarken öncelikle ilgili yöneticilerle fikir alışverişinde bulunun. Konudan onları haberdar edin, bilgi verin. Önerilerini alın, özellikle farklı deneyime sahip bu konudaki bilgili yöneticilerle sıkı bir iş birliği içerisine girin.
Görev tanımı formunu standart hale getirin. İçerisinde bulunmasını gerekli gördüğünüz başlıkları sıralayın: Görevin genel tanımı, gerekli nitelikler ve bilgi/beceriler, gerekli eğitimler, iş deneyimi, çalışılan çevre (ortam), fiziksel becerileri gibi…
Görev tanımı yazarken mutlaka mevcut durumda o pozisyonda çalışan personelin görüşlerini alın. İşi en iyi yapan bilir. Tüm detayları öğrendikten sonra işleri analiz edin. İş yoğunluklarına göre ilgili bölüm yöneticisi ile gerekli olduğu durumlarda görev tanımlarında güncellemeler yapabilirsiniz.
Sektörde benzer çalışma yapmış meslektaşlarınızdan konuyla ilgili bilgi alın. Çağ, bilgi çağı. İnternette kaynaklar neredeyse siz aramadan önünüze düşüyor. Araştırma yapın.
Son olarak her sene görev tanımlarını güncelleyin. Her açılan yeni pozisyon öncesi söz konusu görev tanımı yazın.
21 Temmuz 2008 Pazartesi
Kartvizit

Üniversiteyi bitirip ilk işime kavuştuktan birkaç gün sonra elime gelen ‘ilk kartvizit’imi ve o an yaşadığım heyecanı unutamam. Şirketteki yaklaşık 800 kişinin sahip olduğu, tasarımı standart, sipariş prosedürü artık ezberden yapılan bu ufacık kart aslında farklı anlamlar içeriyordu. Yeni mezun birinin profesyonel yaşama ilk adımı.
Sonradan aldığım çeşitli eğitimlerde kartvizit kullanımına ilişkin tüyoları aldım, hatta kendi verdiğim satış / kişisel gelişim eğitimlerinde de üzerinde durmaya çalıştım. Kartvizit bir iş toplantısı esnasında artık ‘hijyen kuralların’ başında geliyor. Yani olduğunda çok büyük bir artı taşımıyor ancak elinizi cebinize atıp da kartımı unutmuşum ya da bitmiş diye söylediğinizde olumsuzluk imgesi olarak karşı tarafından zihninde canlanıyor.
Kartvizit karşınızdaki insana kendinizi ‘iş çerçevesinden’ tanıtmanın en kısa yoludur. Sade, kurumsal imaj ve renklerle paralellik gösteren, iletişim bilgilerinin tamamını içeren kartvizitler tercih edilmelidir. Bir görüşmeye başlarken verilmesi akılda kalıcılığı artırır.
Size verilen kartviziti de mutlaka okumalısınız. Ayrıca en sık rastlanılan konulardan biri olan kartviziti alır almaz cebe, cüzdana, ajanda arasına ya da kartlığa koymak pek doğru bir davranış değildir. Kartvizitin tüm görüşme boyunca önünüzde durması hem karşı tarafın adını hatırlamanıza yardımcı olur hem de o kişiye verdiğiniz önemi gösterir.
Özellikle kendi işini yapan kişiler için kartvizitlerinde gösterecekleri yaratıcılık önemli olabilir. Elbette içinde bulundukları sektöre, yaratmak istedikleri şirket imajına uygun olan tercihlerle...
15 Temmuz 2008 Salı
Şipşak Eğitim

Ancak her eğitimin en iyi otellerin büyük ve tam donanımlı toplantı salonlarında yapılması, günlüğü bin dolarlarla ifade edilen faturalara dönüşmesi zorunlu olmasa gerek. Eğitim, hele hele teknik eğitimler pekala iş başında, iş yerinin bir köşesinde de verilebilir. Ekonomisini uzunca bir dönem loncalardaki usta-çırak ilişkisine dayandırarak devam ettirmiş bir geçmişe sahip bu ülkede, eğitim konusunun tam anlamıyla bugüne kadar neden verimli biçimde kullanılmadığına bakılmalı bence. En azından bazı işlerde…
Bu yazıyı klaveyeye almaya karar vermem restoranda yediğimiz bir yemek sonrası oldu. Servisin kötülüğünü geçtim, asgari müşteri beklentilerine duyarsız bir ortam vardı. Neredeyse kendimiz masa bulduk, zorla sipariş verdik, siparişimizin peşine düştük, hesabı iki kere hatırlattık vs.
Turizm işletmeciliği, turizmdeki ara personelin donanımı bir uzmanlık dalı. Ülkemizdeki birçok meslek lisesinde ya da ön lisans programında bu iş gereğince yerine getiriliyor. Ancak gerek bu okullardan mezun olan gençlerin farklı alanlara yönelmeleri gerekse ekonomik gerekçelerle restoranlarda görev yapan personelin herhangi bir eğitimden geçmediği de bir gerçek. Oysa size ‘hizmet’ sağlayan personele işletmeci ya da o işletmede istenilen yetkinliklere en yakın iş çıkaran personel tarafından; en azından ‘gülümseme’, ‘selamlama’, ‘şikayeti karşılama’, ‘müşteriyle sohbet’ gibi konularda eğitim / toplantı / deneyim aktarımı –adına ne derseniz!- yapılsa durum çok farklı olmaz mıydı? Böyle işletmeler olduğuna, hemen aklımıza geldiğine göre elbette önemli bir noktadan bahsediyoruz.
Düşünsenize her gelen müşteriye aynı sıcaklıkla ilgi gösteren, karşılama & sipariş alma esnasında göz teması ve seviyeli sıcaklığı elden bırakmayan, müşterisinin bir bakışından yemek hakkındaki yorumunu anlayabilecek garson ve komilerin olduğu bir mekanın başarısız olması mümkün müdür… Üstelik bu sonuca ulaşmak her gün en fazla bir saatlik bir eğitimle kısa sürede olur. Önce standartlar (gerçeklik anları) belirlenir, ardından bu aktarımı yapacak kişi konuları derler ve hergün bir saat için toplanan personele aktarım yapılır. Mekan ve eğitimci maliyeti sıfır! Sonrası sürekli tekrar, kontrol ve geri bildirim.
Bu süreci işleten mekanların hemen aklımıza gelmesi, kısa sürede isim yaparak, ‘salaş ama mükemmel’ ya da ‘pahalı ama değiyor’ değerlendirmelerine ulaşmaları tesadüf değil elbette.
Fark yaratmak kolay. Ancak önce mevcut şartlarda fark yaratmak için kafa yormak ve niyetli olmak gerekli.
İyi Tatiller

Tatile çıkmadan önce neler yapmak lâzım?
Öncelikle takip edilmesi zorunlu işleri delege etmek lâzım. İşlerin takibi için size yardım edecek kişiye tüm detayları anlatmak, alternatif çözümleri paylaşmak tekne turunda size ulaşacak olan telefonları azaltır. Gerekli olabilecek kişilerin isimleri, irtibat bilgileri, o işle ilgili önceki yazışmaları da yerinize bakacak kişiyle paylaşabilirsiniz.
Tatilde olacağınız süre içerisinde sizi araması olası müşteri, iş arkadaşı kitlesini durumdan haberdar etmek lâzım. Size ulaşmalarını tercih ettiğiniz saat dilimlerini ya da yerinize bakacak kişiyi e-mail ya da telefonla bildirmeniz iyi olacaktır. Şirket santraline bakan personelin böyle durumlarda kilit bir rol oynadığını unutmayın, kendisini de durumdan mutlaka bilgilendirin.
Mümkünse aranmadan kendine vazife çıkarıp ofisi aramamak lazım. Unutmayın önünüzde aralıksız çalışabileceğiniz, her işi kontrol edebileceğini elli hafta olacak. Bırakın başları sıkışınca iş arkadaşlarınız ya da astlarınız sizi arasın.
Eğer özelikle satış – pazarlama işiyle uğraşıyorsanız tatile çıkarken de yanınıza kartvizit almanı işe yarayabilir. Yeni potansiyel müşterilerin ne zaman karşınıza çıkacağı belli olmaz…
İyi tatiller!
11 Temmuz 2008 Cuma
ÖSS Sonuçları Açıklanıyor

Üniversite mezuniyetinin dahi iyi bir gelecek için yeterliliğinin sorgulandığı bu devirde ÖSS sınavı önemi kaybetmek şöyle dursun, her geçen gün yerini sağlamlaştırıyor. Yöntem, şekil, içerik ve yarattığı travmatik sonuçlar kıyasıya eleştirilse de milyonların talep ettiği öğrenim için belirlenebilmiş daha iyi bir formül ortaya çıkmadı. Bu nedenle her sene, adil şartlarda olmasa da ülkemiz gençliği Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nce (ÖSYM) hazırlanan sınava kıran kırana bir hazırlık sürecinden geçiyor. Yalnızca gençler mi, arkadaşları ve aileleri de bu maratondan paylarını alıyorlar.
Sınava giren gençler unutmayınız ki bunca eleştirilen bir sınav sizin bireysel değerinizle ilgili bir sonuç vermeyecektir. Hiçbir optik okuyu sizin hayat üzerindeki iyi, doğru ve güzel insan oluşunuzu ölçemez. Bu nedenle, ÖSS aday numaranızı girdiğinizde karşınıza çıkacak olan sayfadaki puanı harcadığınız emek ve zamanın karşılığı değilse kendinizi harap etmeyin. Hayat uzun. İnsanı değerlendirmek üzere daha keskin ve daha adil sınavlar var; dürüstlük, iyilik, arkada bırakılacak eserler...
Hayat daha yeni başlıyor, başarılacak daha önemli işler var...
ÖSS Sonuçlarına http://oss.osym.gov.tr ve http://oss2008.osym.gov.tr internet adreslerinden ulaşılabilir.
10 Temmuz 2008 Perşembe
Müdür Olmam Lâzım. Hemen!

Hobisi Olmayan Giremez!

Hobi konusuna İK'cıların ne kadar önem verdiklerini tam bilemiyorum ancak adayların önem verdikleri kesin. Önüme gelen onbinlerce özgeçmişin çok çok çok büyük bölümünde hobiler kısmı doluydu. Genel görüşüm, millet olarak kitap okuyup, sinemaya gitme konusunda müdavim olduğumuz yönünde. Hayır kitap satışları ortada, sinemaya gidenlerin sayısı da. Ancak hemen her özgeçmişde ezberden bu iki alışkanlık yazılıyor.
İyi de sanatı takip etmek hobi midir, insan olmanın doğası gereği bir gereklilik midir? Evet farkındayım bu dönem için ağır oldu...
Memleketimizin üç tarafı denizlerle çevrili olduğu düşünüldüğünde yüzme bilmek, sağlıklı yaşam için yürümek de bizim için doğal. Zannedersiniz ki herkes sürekli yüzüyor. Yürüyüşten kasıt servisten eve, evden alışveriş merkezine ya da bakkala ise kabül. Ancak bu konularda da ciddi endişelerim var.
İşin acı yanı, mülakat esnasında birazcık şu hobilerin üzerine giden İK'cı özgeçmişte yazılanların altının boş olduğu anında anlıyor. 'Aslında son zamanlarda zamanım olmadı', 'Son okuduğum kitabın ve/veya filmin adını hatırlayamadım', 'Tatillerde yüzüyorum' gibi ya kaçamak ya da yakayı ele veren cevaplar ortaya çıkıyor.
Elbette gerçekten bir 'uğraşı'sı olan adaylar da yok değil. Bu adayların hobileri hakkında konuşmak ve onları bu yönleri ile tanımak faydalı ve zevkli olabilir.
Adaylar, gerçekten yapmadığınız bir konuyu hobi olarak yazmayın. Varsa gerçekten düzenli olarak kendinize maşgale edendiğiniz bir hobiniz mutlaka yazın. İş görüşmesi sırasında size bu konuda soru yöneltilmez ise; 'eklemek istediğiniz bir şey var mı?' sorusundan sonra bile gururla söyleyebilirsiniz.
İnsan kaynakları çalışanları da adayların yazdıkları hobilerle ne kadar sıkı fıkı olduklarını sorgulayabilirler. Hobilerini değilse bile samimiyetlerini görebilirler diye düşünüyorum. Az şey midir?
9 Temmuz 2008 Çarşamba
Gelişim İçin İlk Şart: Açıklık ve Farkındalık

Ancak başarılı bir kariyer için, dahası başarılı bir çalışan olabilmek için, teknik bilgi kadar önemli bir konu daha var: Kendini geliştirme isteği ve bu konuda gösterilen açıklık.
Son zamanlarda insan kaynakları profesyonellerinin ve yöneticilerin adaylarda aradıkları potansiyel de bu yönde. Kişi kendisini geliştirmek için istekli mi? Bulunduğu noktanın farkında mı, kendisiyle ilgili iyi gelişime açık noktalar konusunda ne kadar bilgi sahibi. Yapılandırılan iş görüşmelerinin bir kısmı işte bu nokta üzerinde duruyor. Çünkü kişiyi teknik bilgiyle donatmak, içinde bulunduğumuz bilgi çağında çok da zor değil. Şirketlerin modüller halinde hazırladıkları eğitimler, mesleki koçluk süreçleri hep bu amaca hizmet eden başarılı uygulamalar. Ancak kişideki açıklığı yakalamak ve üstüne davranış değişikliğini koymak çok zor.
Elbette başvuru sürecinde geçip, iş görüşme masasına oturanlar da bunun farkında. Dolayısıyla istenilen cevapları ezberleyerek çıkıyorlar er meydanına. Örneğin özgeçmişinde tarihsel boşluklar olan adaylar için bu dönemi dinlenme ve kendimi geliştirme ile geçirdim demeyeni döverler bu devirde!
Ancak gerçek böyle mi? Gün içerisindeki rutin işler dağ gibi yığılmışken, zaman baskısı had safhada iken, kökleşmiş ilişkiler arasında, işlemeyen sistemlerde, BEN diliyle sabitlenmiş cümlelerde ne kadar kendimizi tartıyoruz? Gerçekten kendimizi geliştirmek adına çaba sarfediyor muyuz, yoksa sadece yöneticimize ya da bizi işe alma şansı olan kişiye ‘şirin’ gözükmek için mi böyle davranıyoruz…
Daha da başarılı olabilmek, bulunduğu noktanın ötesine geçebilmek için önce dinleyin. Sadece insanların sözlerini değil davranışlarına da bakın. Bakalım size neler söylüyorlar. Sizinle iletişimde epeyce ipucu yakalayacağınızı fark edeceksiniz. Çalışma arkadaşlarınız ya da yöneticiniz sizin gelişiminiz için satır aralarında mesajlar verirler, onlara dikkatle bakın. Hatta çalışmalarınızla ilgili geri bildirimde bulunmalarını isteyin.
‘Ahmet Bey bu işi daha kaliteli yapabilmem için sizin önerileriniz bana yol gösterici olacaktır’ cümlesinin yöneticinizi ya da çalışma arkadaşınızı ne kadar memnun edeceğini hiç düşündünüz mü?
Tarafınıza iletilen görüşlere saygıyla yaklaşın ve onları değerlendirmeye çalışın. Emin olun yarattığınız fark hemen belli olacaktır. Bu değişiklikleri başkası için değil, sadece kendiniz için yapmanız gerektiğini düşünürseniz yol almanız kolaylaşacaktır.
Zor olan bu değişiklikleri yapmadan önce söz konusu açıklığı göstermek, kendisiyle ilgili farkındalığı yakalamış olmaktır. Bu iradeyi gösterenler kendilerine yapacakları gerçek yatırımları planlama şansına da sahip olacaklardır.
8 Temmuz 2008 Salı
Bir Film: Ressources Humaines

İş dünyasının sosyal yanına ilişkin sorun ve tartışmaların hiç eksik olmadığı Fransa'da geçen filmin konusu şöyle; Frank işletme okuyup ailesinin yanına döner. Babasının otuz yıldır çalıştığı fabrikada kendisine iş bulur. İnsan kaynakları alanında farklı ve yenilikçi çalışmaların içerisine girer. Ancak yaptığı çalışmaların sonuçları yönetim tarafından çarpıtılır. BU nedenle bazen yönetm bazense işçilerle karşı karşıya gelir. Ancak en kötüsü, iş yerini evi belleyen babası ile karşıt uçlara savrulduğunda olur...
Meslektaşların izlemesi gereken bir film.
İnsan Kaynakları'nda Ezber Bozmak
Son genel seçimler sonrası ‘ezber bozmak’ deyimi gündelik dilimize bile yerleşti. O kadar ki aslında mevcutta sürekli tekrarlanarak söylenegelenden farklı bir şeyler konuşmak anlamına gelen bu deyimin kendisi bir ‘ezber’ oldu. Eleştirdiği sisteme entegre oldu bir anlamda.
İnsan Kaynakları da uygulama ve literatürlerini genellikle yurtdışından alan, ezberden söylencelerin bol olduğu bir alan. Gelin beraber İK’da ezber bozmaya çalışalım. Alıştığımız, doğruluğundan şüphe etmediğimiz konulara bakalım. Ezberlerimize bakalım.
* Şirket içinden terfi eden personelin şirkete bağlılığı daha fazla olur.
* Serbest giyim çalışanların motivasyonunu artıran bir unsurdur.
* Çalışanlar eğitime katılmaya gönüllüdür.
* Büyük şirketlerde kariyer olanakları daha fazladır.
* İnsanlar severek çalışırlarsa daha başarılı olurlar.
* Unvan önemli değildir, önemli olan verimli bir şekilde çalışmaktır.
* Para değil huzur arayan çalışanlar daha fazladır.
* Ekip çalışması olmayan yerde başarı olmaz.
* İşyerinde saygı önemlidir, çalışanlar birbirlerini sevmese de saygı duymak zorundadır. Sevgi olmazsa olmaz değildir.
* Çok iş değiştirmek istikrarsızlık göstergesidir.
Sizin rastladığınız ezberler neler?
7 Temmuz 2008 Pazartesi
Yeni Mezunlara İş Bulmada Öneriler

Ülkemizde üniversite mezunu olmak da iş bulmayı garantileyen bir olgu değil bildiğiniz üzere. Dershane günleri, sınav stresi, vizeler, finaller derken bir diplomaya sahip olmak yeni belirsizliklere açılan bir kapı oluyor. Önünüzdeki kocaman hayatın zorluklarını nasıl göğüsleyeceğinizi planlarken endişe dehlizlerine düşmeniz çok kolay.
Aklıma gelen önerileri yeni üniversiteyi bitirmiş arkadaşlara vermeye çalışacağım. Bunlar garantili yollar olmadığı gibi, iddialı da değil. Sadece benzer yollardan geçerek kariyere başlamış bir kişinin kendi kendine çıkardığı dersler olarak okunmalı.
Ne yapmak ya da yapabilecek olduğunuzu tanımlayın. Hedefsiz bir iş arama süreci sizi yormakla kalmaz, iş bulmadaki başarınızı da azaltır. Ne iş olsa yaparım devri kapanalı çok oldu. Şirketler kendisine hedef ve bu hedefe gidecek yolu belirlemiş kişilerle çalışmayı tercih ediyorlar.
Ayrıca hangi sektörde, hangi işlerde, ne tür bir tanımlama içerisinde çalışmak istediğinizi ve istemediğinizi belirlemek bir hedefe ‘odaklanmak’ açısından da size zaman kazandırır.
Etrafınızda yapmak istediğiniz işi icra edenler varsa hemen fikirlerini alın. Bu işin zevkli yönleri neler, hangi noktaları zor ve sıkıcı. O mesleğin artıları, eksileri, getirileri ve dahası geleceği nasıl. Mutlaka bu soruların cevaplarını onlarla tartıştın.
Zayıf ve güçlü yönlerini belirleyin. Siz bir işveren olsaydınız başvurduğunuz pozisyonla ilgili kendinizle ilgili bir iş görüşmesinde hangi noktalara dikkat edersiniz. İş deneyiminiz olmaması bu belirleme ve kendini tanıma sürecine mani değildir. Staj yaptıysanız ya da kısa süreli işlerde çalıştıysanız bunların size faydası nedir? Neden staj yaptığınız ya da part-time çalıştığınız şirketi / pozisyonu tercih ettiniz? Kendinizde en güçlü gördüğünüz yönlerdir?
Bir işe girmedikten sonra en çok hangi yönünüzü geliştirmeyi istiyorsunuz. Benim gelişime açık yönlerim yok demek, hayali bir durumdur ve işverenlerin / insan kaynakları profesyonellerinin hoşuna gitmez. Kişiden güçlü yönleri kadar, gelişime açık alanları konusunda da farkındalık beklenir.
Özgeçmişinizi hazırlarken titiz davranın. Nasılsa deneyimim yok, okulumu yazar geçerim görüşü yanlıştır. Titizliğinizin ve söz konusu işi önemsediğinizin en güzel göstergesi üzerinde zaman ve emek harcanmış biz özgeçmiştir.
Orada olduğunuzun nedenlerini bilin. Bir iş görüşmesine giderken neden o pozisyona ve şirkete başvuru yaptığınızı gerçekçi ve açık olarak belirleyin. Sizi çeken şeyler neler, kendinizi hangi noktalardan bu pozisyon için yeterli görüyorsunuz sorularına muhatap olduğunuzda işinize yarayacaktır.
Şirket hakkında bilgi edinin. Görüşmede şirketimizi tanıyor musunuz sorusu alelade bir anket sorusunun ötesinde anlamlar taşır. Bilin ki bu soru, başvurularınızı hangi bilinç düzeyi ile yaptığınız için sorulmaktadır. O şirket ile ilgili bilgileri görüşme öncesinde edinin. Olanağınız varsa yanınızda çıktı olarak götürmeniz de etkili olacaktır.
Dirençli ve sabırlı olun. Evet iş arama süreci ülkemizde çok stresli ve zorlu bir dönem. Görüşmeye çağrılmak bile uzun zaman alabilir, başarılı olarak niteleyeceğiniz görüşmelerden gelecek red cevapları da doğaldır. Ancak yılmayın. Dirayetli olun. Mümkün olduğunca fazla girişimde bulunun. Başvurduğunuz şirketlere bir hafta sonra telefon ederek başvuru durumunuzu sorun, sorgulayın.
Etrafınızı haberdar edin. Arkadaş çevrenizi, akrabanıza, staj yaptığınız yere iş arayışınızı haber verin. Özgeçmişinizi gönderin.
4 Temmuz 2008 Cuma
Ne ikram edebilirim?

İş görüşmesinde bazı İK sitelerinde bir şey içer misiniz sorusuna ‘su’ diye cevap verin yazılmaya başlanalı beri adaylar sürekli su içiyorlar. Bu tercih o kadar alışkanlık haline geldi ki, masanın karşı yakasındaki İK’cılarda farklı tercihler neredeyse sorgulanır, hatta suçlanır hale geldi. Bu nedenle bir el telefonda iken sorulan bu soru esnasında kimse diğer seçenekleri saymıyor bile.
Su isteyen ya da teklifi kibarca geri çevirenlerin yanı sıra son aylarda sadece bir adayın Türk kahvesi istediği geliyor aklıma. Daha yaratıcı bir örnek hatırlamıyorum.
Ezberden yapılan konuşmaların sevildiği ülkemizde, iş görüşmesine başlamadan önce yine ezberden sorulan bu soruya ezber dışı cevap veren kişilerin, zor duruma düşmesi kadar saçma bir şey olamaz.
Küresel ısınmanın iliklerimize kadar hissedildiği yaz mevsimlerinde soğuk içecek alternatiflerinin sıralanması heyecanı azaltılmaya çalışılan aday için fena olmaz hani. Veya soğuk bir kış günü salep içer misiniz sorusunu yönelten bir yöneticinin, şirketteki çalışan değeri hakkında fazladan bir şey söylemesine gerek dahi kalmaz.
3 Temmuz 2008 Perşembe
Torpilli (Referanslı) Adaylar

İş görüşmesi yapan insan kaynakları çalışanlarının ya da yöneticilerin sıklıkla karşılaştıkları bir gruptur torpilli adaylar. Haydi kibarca referanslılar diyelim. Eğer mesleğinizden ve ilkelerinizden biraz ödün verirseniz artık ipin ucu kaçıyor demektir. Bu nedenle titizlikle yönetilmesi gereken süreçlerdir.
Bugüne kadar mal / hizmet satın aldığımız tedarikçilerimizin, patronun, yöneticilerin, bakan ve milletvekillerinin, bürokratların, akrabaların önerdikleri referanslı isimlerle sayısını hatırlayamayacağım kadar fazla iş görüşmesi yaptım. Çalıştığım şirkete yararlı olacağına ve bizim şirkette mutlu olabileceğine inandığım az sayıdaki adayı işe aldım, ancak çoğu 'referanslı' adaya ne yazık ki red cevabı vermek zorunda kaldım. Ahbap çavuş ilişkisi içerisinde yapılacak bir işe alım sürecinden hayır gelmez ancak hem mesleki yeterliliği hem de şirket kültürüne uygunluğu yeterli görülen adayların referanslı olması güven sorununun aşılması için artı olabilir. Elbette referans ya da torpil adaylar arasında yapılacak tercihte tek belirleyici olmamalıdır.
Bu referanslı adaylar birçok gruba ayrılabilir. Biraz bakalım:
Mahçuplar... Bu gruptakiler o görüşmeye birinin tanıdığı aracılığı ile gelmekten dolayı mahçup vaziyette otururlar. O kadar ki kendilerinden bahsederken bile kısık sesle, biraz dalgın bakarak konuşurlar. Ne iş olsa yaparım diyeni fazladır, siz nasıl uygun görürseniz ile görüşmeyi kapatırlar.
Aşırı Güvenliler... Ben bu işi kesin alırım diyip görüşmeyi sadece bir formalite olarak gören bu kesimin en büyük alışkanlığı illa istediği bölümde çalışmaktır. Genellikle görüşmeye geç gelme eğilimleri vardır.
Zoraki Gelenler... Anne, baba, eş, dost zoruyla görüşmeye gelmişlerdir. Aslında söz konusu pozisyonda ya da şirkette çalışmak istememesine rağmen mecbur kaldıkları için gelmişlerdir.
Umarım hiç bir zaman bu tür baskıları görmezsiniz :)
İş Sözleşmesi Önemlidir

2 Temmuz 2008 Çarşamba
İş Görüşmesine Giderken

İnsan Kaynakları Meslek Yüksek Okulu
Sektördeki ilgili kuruluşlarla (PERYÖN vb.) desteklenecek, işbirliği yapılacak bu programın daha da faydalı olacağını düşünüyorum. Reklam sektöründe, Reklamcılık Vakfı'nın her sene açtığı sertifika programı örneğinde olduğu gibi sektör ile İK mesleğine adım atmak isteyenler buluşturulabilir.
1 Temmuz 2008 Salı
İşten Ayırırken…

Ne yazık ki ister sorumlu bir yönetici ister bir İK çalışanı olun iş yaşamınız boyunca bu görüşmeleri yapmak zorunda kalacaksınız.
Böyle anlarda masanın iki tarafında olmak da zor. Karşınızda belki de bu kararı hiç beklemeyen, doğal olarak hak etmediğini düşünen, sadece kendisi için değil ailesi için de bir o kadar endişeli bir insan olabilir. Kimi zaman yakın bir arkadaş, uzun mesai sürelerinin, projelerin paylaşıldığı bir dost da olması mümkün. Ancak eğer o masaya oturulduysa sonucun değişmeyeceğini iki tarafın da biliyor olması gerekli.
İş yasasının tüm maddelerine uygun hareket etmeye özen gösterin. Bu hem karşınızdaki çalışanın emeğine olan saygınızdan, hem yasalara uymaya özenli şirket olmanızdan kaynaklanmalı.
Bu duruma neden gelindiğini genel hatları ile özetleyin. Çok fazla ayrıntıya girmeyin, nedenleri sıralayın. Ne denli fazla ayrıntıya girerseniz karşınızda zaten zor durumda olan kişi de kendisini o denli fazla savunma ihtiyacı hissedecektir. Ancak ne yazık ki yapılacak savunma durumu değiştirmeye yeterli değildir.

Kesin bir dil kullanın. Bu sonucun geri dönülmez bir karar olduğunu belirtin. Açık ve net bir dil kullanın.
Nazik olun. Karşınızdaki kişinin tutum, o kişiyle ilgili önceki deneyimleriniz ne olursa olsun nazik olun.
Yapıcı olun, stresi artırmayın. Ortamın kendisi doğal olarak stresli. Karşınızdaki kişi bu strese ve haksızlığa uğramışlığa tepki ile cevap verebilir. Kişisel almayın, dinleyin. Ancak siz de keskin cevaplar vererek olayın daha da derinleşmesine izin vermeyin.
Yol gösterici olun. Bundan sonraki iş yaşamı için bazı bilgileri onunla paylaşın. Kendisine diğer firmalara yapacağı başvuru yolları hakkında bilgi verin.
Mümkün olduğunca görüşmenin kontrolünü elinizde tutup, mantık bazlı bir görüşme yapın. İşin duygusallaşması iki tarafın da yüklerini artırır.
Şirketteki son saatleri için yol gösterici olun. Eşyalarını toplaması, diğer çalışanlarla vedalaşması için fırsat yaratın. Sorunlu bir ayrılık süreci söz konusu ise tüm kontrol sizde olmalı. Gerekli birimleri haberdar ederek, durumdan istenmeyen sonuçların çıkması için önlem alınmasını sağlayın.
Şirkete genel bir e-posta atarak, söz konusu kişinin durumu hakkında bilgilendirme yapın.
Teslim almanız gereken tüm evrak, materyal ve donanımları alın. Bunun için önceden hazırlanmış kontrol listeniz olsun.